تنگی مجاری ادراری چیست؟ بررسی علت، علائم و روش های درمان آن

دستگاه ادراری یک سیستم پیچیده است که مسئول دفع مواد زائد از بدن است. با این حال، گاهی اوقات احتمال انسداد یا باریک شدن لوله ها در امتداد دستگاه ادراری وجود دارد. این وضعیت به نام تنگی مجاری ادراری شناخته می شود. در این مقاله، علت، علائم و گزینه‌ های درمانی انسداد مجاری ادراری را بررسی می کنیم.

تنگی مجاری ادراری چیست؟

تنگی به باریک شدن بخشی از سیستم اداری مانند حالب، کلیه، مثانه و مجرای ادرار گفته می شود. این باریک شدن، جریان طبیعی ادرار را مختل می کند و باعث مشکلات و ناراحتی های مختلف در مجاری ادرار می شود.

تنگی در هر نقطه‌ای از مجرای ادراری ایجاد می شوند، اما معمولاً در مجاری ادرار یا لوله‌ ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می ‌برد، دیده می ‌شوند.

علت تنگی مجاری ادراری

باریک شدن مجاری ادراری به دلایل زیر ایجاد می شود:

تروما: تروما با صدماتی وارد شده در اثر تصادفات یا در طی اقدامات پزشکی، باعث زخم و باریک شدن دستگاه ادراری می شود.
عفونت‌ها: عفونت ‌های مکرر یا شدید دستگاه ادراری منجر به التهاب و اسکار و در نتیجه تنگی می شود.
پرتودرمانی: پرتودرمانی برای برخی از سرطان‌ ها، مانند سرطان پروستات یا دهانه رحم، باعث آسیب بافتی، زخم و تنگی مجاری ادراری می شود.
جراحی: گاهی اوقات جراحی در بخش های مختلف دستگاه ادراری منجر به تشکیل بافت اسکار و مسدود شدن مجاری ادرار می شود.
ناهنجاری های مادرزادی: برخی از افراد با ناهنجاری های آناتومیک در سیستم ادراری به دنیا می آیند. در این شرایط احتمال انسداد مجاری ادرار بیشتر می شود.
شرایط التهابی: بیماری های التهابی، مانند اورتریت یا سیستیت بینابینی، باعث التهاب مزمن، زخم و تنگی می شوند.

سایر مقالات 👈 علائم بیماری واریکوسل در مردان چیست؟

علائم تنگی مجاری ادراری

علائم انسداد مجاری ادرار بسته به محل و شدت تنگی، متفاوت است و علائم رایج در این عارضه عبارتند از:

کاهش جریان ادرار: کاهش یا ضعیف شدن جریان ادرار یکی از شاخص های رایج تنگی در مجرای ادراری است. این وضعیت به دلیل انسداد یا باریک شدن مجاری ادراری رخ می دهد.
مشکل در شروع ادرار: باریک شدن مجاری ادرار شروع ادرار را چالش‌ برانگیز می کنند، باعث ناراحتی و درد در هنگام دفع می شود.
تکرر ادرار: افراد مبتلا به تنگی مجاری ادراری ممکن است با تکرر ادرار مواجه شوند و در طول روز بیش از حد معلول نیاز به دفع ادرار داشته باشند.
احتباس ادرار: تنگی در موارد شدید، منجر به ناتوانی در تخلیه کامل مثانه، احتباس ادرار، ناراحتی، درد و افزایش خطر عفونت های دستگاه ادراری می شود.
عفونت های دستگاه ادراری: مسدود شدن مجاری ادرار، باعث تجمع ادرار، افزایش خطر رشد باکتری ها و عفونت های دستگاه ادراری می شود.

روش های تشخیص و درمان

تشخیص

اگر مشکوک به تنگی مجرای ادرار هستید، باید برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. اورولوژیست، معمولاً ارزیابی کاملی را انجام می دهد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک علائم و سابقه پزشکی شما را جویا می شود و پس از آن معاینه فیزیکی برای ارزیابی سیستم ادراری را انجام می دهد.
تجزیه و تحلیل ادرار: نمونه ادرار برای بررسی علائم عفونت یا سایر ناهنجاری‌ ها آنالیز می‌ شود.
تست های تصویربرداری: تکنیک های مختلف تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی ممکن است برای مشاهده مجاری ادراری و شناسایی هر گونه تنگی یا انسداد استفاده شود.
تست های یورودینامیک: این تست ها ظرفیت، فشار و سرعت جریان مثانه را در حین ادرار اندازه گیری می کنند تا عملکرد آن را ارزیابی کنند.

درمان تنگی مجاری ادراری

گزینه های درمان به شدت و محل تنگی بستگی دارد و شامل موارد زیر هستند:

داروها

در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای کاهش التهاب، علائم و جلوگیری از عفونت های دستگاه ادراری تجویز شود.

اتساع و گشاد شدن مجاری

این روش شامل قرار دادن یک ابزار نازک یا کاتتر در ناحیه آسیب دیده برای کشش و گشاد شدن قسمت باریک دستگاه ادراری است.

درمان تنگی مجاری ادراری با اورتروتومی

در این روش کم تهاجمی، متخصص اورولوژی از یک لیزر یا یک چاقوی کوچک برای ایجاد برشی در تنگی استفاده می کند و جریان ادرار را بهبود می بخشد.

قرار دادن استنت

در موارد شدیدتر، متخصص اورولوژی یک لوله کوچک به نام استنت را در ناحیه باریک قرار می دهد تا آن را باز نگه دارد و جریان ادرار مناسب را حفظ کند.

جراحی

در موارد نادر و پیچیده، مداخله جراحی برای برداشتن یا دور زدن تنگی لازم است و جریان طبیعی ادرار را امکان پذیر می کند.

سایر مقالات 👈 تنگی حالب چیست؟

جمع بندی

تنگی مجاری ادراری به طور قابل توجهی بر عملکرد طبیعی سیستم ادراری تاثیر می گذارد و منجر به ناراحتی و مشکلات ادراری می شود. درک علل، علائم و گزینه های درمانی انسداد مجاری ادراری برای تشخیص به موقع و مدیریت موثر این بیماری بسیار مهم است.

اگر علائمی مانند کاهش جریان ادرار، مشکل در شروع ادرار یا عفونت های مکرر دستگاه ادراری را تجربه کردید، باید برای ارزیابی و درمان مناسب با یک متخصص اورولوژی مشورت کنید.

سوالات متداول

آیا می توان از تنگی مجاری ادراری جلوگیری کرد؟

برخی اقدامات خاص مانند حفظ بهداشت خوب، درمان سریع عفونت های دستگاه ادراری و جلوگیری از ضربه یا آسیب به دستگاه ادراری در پیشگیری و کاهش خطر ابتلا نقش دارند.

آیا انسداد مجاری ادراری یک بیماری شایع است؟

تنگی در سیستم ادراری نسبتاً نادر است، اما در هر سنی رخ می دهد. مردان به دلیل تفاوت‌ های آناتومیکی، به‌ویژه در مجرای ادرار، بیشتر به تنگی مجرا مبتلا می شوند.

آیا تنگی مجاری ادراری یک وضعیت تهدید کننده زندگی است؟

در بیشتر موارد، انسداد و باریک شدن مجاری ادراری خطرناک نیست. با این حال، اگر درمان نشود، منجر به عوارضی مانند عفونت های مکرر دستگاه ادراری، احتباس ادرار و آسیب کلیه می شود.

آیا تنگی بعد از درمان عود می کند؟

بله، باریک شدن مجاری ممکن است بعد از درمان عود کنند. پیگیری منظم با یک اورولوژیست برای نظارت بر علائم عود و اطمینان از مدیریت مناسب ضروری است.

آیا مسدود شدن مجاری ادراری خود به خود برطرف می شود؟

در برخی موارد، تنگی های خفیف، خود به خود و بدون هیچ مداخله ای برطرف می شوند. با این حال، برای ارزیابی و راهنمایی مناسب با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید، زیرا تنگی های درمان نشده منجر به بروز عوارض خواهد شد.