کری ناگهانی گوش: هر آنچه باید بدانید

کری ناگهانی یا سکته گوش یک کاهش سریع و شدید شنوایی است که معمولا در کمتر از ۷۲ ساعت رخ می دهد. این مشکل می تواند یک گوش یا هر دو گوش را درگیر کند و در صورت درمان دیرهنگام، آسیب دائمی ایجاد کند. در این مقاله از مجله سلامتی بیمارستان با علت ها، علائم و روش های تشخیص و درمان کری ناگهانی آشنا می شوید تا در مواجهه با آن سریع اقدام کنید.

کری ناگهانی دقیقا یعنی چه؟

کری ناگهانی به کاهش شدید شنوایی گفته می شود که در مدت کمتر از 72 ساعت اتفاق بیفتد. این کاهش معمولا بیشتر از 30 دسی بل است. یعنی فرد صداهایی را که قبلا به راحتی می شنید اکنون با سختی زیاد یا اصلا نمی شنود. این مشکل معمولا در یک گوش اتفاق می افتد اما در موارد نادر ممکن است هر دو گوش دچار مشکل شوند.

ناشنوایی ناگهانی یک وضعیت اورژانسی است و نباید منتظر ماند تا خود به خود بهتر شود. هر ساعت تاخیر در درمان ممکن است باعث آسیب دائمی سلول های شنوایی شود.

علت کری ناگهانی چیست؟

از جمله دلایل سکته گوش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ویروس ها

در بسیاری از موارد کری ناگهانی پس از یک بیماری ویروسی مانند سرماخوردگی شدید، آنفولانزا یا ویروس تبخال اتفاق می افتد.

مشکلات جریان خون

کاهش ناگهانی خون رسانی به گوش داخلی می تواند باعث قطع عملکرد سلول های شنوایی و سکته گوش شود.

بیماری های خود ایمنی

در این بیماری ها، سیستم ایمنی به اشتباه به سلول های خودی حمله می کند. اگر این حمله به گوش داخلی باشد ممکن است منجر به ناشنوایی ناگهانی شود.

ضربه یا فشار شدید صدا

ضربه به سر، انفجار یا شنیدن صداهای بسیار بلند ممکن است باعث پارگی پرده گوش یا آسیب در گوش داخلی و ناشنوایی ناگهانی شود.

مشکلات عصبی

توده ها یا تومورهای عصبی مانند نوروم اکوستیک اگرچه نادر هستند، اما می توانند باعث سکته گوش شوند.

داروهای سمی برای گوش

برخی داروها مانند آنتی بیوتیک های خاص یا داروهای شیمی درمانی ممکن است به گوش آسیب برسانند و خطر سکته گوش را افزایش دهند.

شوانوم دهلیزی

شوانوم دهلیزی (نوروم آکوستیک) یک تومور خوش خیم روی عصب شنوایی است که می تواند باعث کری ناگهانی شود.

آیا سکته گوش و استرس مرتبط هستند؟

تحقیقات نشان می دهد که استرس می تواند نقش مهمی در شروع یا تشدید کری ناگهانی داشته باشد. بیماران مبتلا غالبا قبل از کاهش شنوایی، فشار روانی یا استرس شدیدی تجربه کرده اند. هرچند رابطه مستقیم و قطعی هنوز به طور کامل ثابت نشده است، کنترل استرس و حفظ آرامش روانی می تواند به کاهش خطر آسیب به سلول های شنوایی کمک کند و نقش پیشگیرانه داشته باشد.

علائم ناشنوایی ناگهانی چیست؟

افراد ممکن است یکی یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنند:

• کاهش ناگهانی شنوایی در یک گوش
• احساس گرفتگی گوش
• وزوز گوش یا شنیدن صدای بوق
• سرگیجه یا عدم تعادل
• احساس پر بودن گوش
• دشواری در شنیدن اصوات زیر یا بم

متاسفانه برخی از افراد با مشاهده این علائم، تصور می کنند گوششان گرفته یا جرم دارد و درمان را عقب می اندازند، در حالی که این مشکل ممکن است یک هشدار جدی باشد.

سکته گوش چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص این مشکل معمولا توسط متخصص شنوایی سنجی و پزشک گوش و حلق و بینی انجام می شود. مراحل تشخیص به طور معمول شامل موارد زیر است:

بررسی شرح حال و معاینه گوش

پزشک از فرد درباره زمان شروع علائم، سابقه بیماری یا مصرف داروها سوال می کند. سپس گوش از نظر وجود جرم یا عفونت بررسی می شود.

انجام آزمون شنوایی سنجی

شنوایی سنجی اصلی ترین روش برای تشخیص ناشنوایی ناگهانی است. این تست مشخص می کند کاهش شنوایی در کدام فرکانس ها و تا چه اندازه رخ داده است.

تست های اضافی در صورت نیاز

در موارد مشکوک به مشکلات عصبی، پزشک ممکن است ام آر آی یا تست های تعادلی برای تشخیص سکته گوش درخواست کند.

روش های تصویربرداری برای تشخیص علت

تصویربرداری مانند MRI با کنتراست گادولینیوم و CT استخوان تمپورال به پزشک کمک می کنند تا تومورها، مشکلات عصبی یا اختلالات ساختاری گوش را تشخیص دهد.

روش های درمان کری ناگهانی

درمان ناشنوایی ناگهانی باید فوری شروع شود، حتی قبل از مشخص شدن علت. موثرترین روش های درمان عبارتند از:

کورتون خوراکی یا تزریقی: کورتون ها موثرترین روش های درمان کری ناگهانی هستند. این داروها التهاب را کاهش می دهند و به بازگشت شنوایی کمک می کنند. گاهی پزشک تزریق کورتون داخل گوش را توصیه می کند تا دارو مستقیم وارد گوش داخلی شود.

داروهای ضد ویروس: اگر پزشک احتمال ویروسی بودن مشکل را بدهد، ممکن است داروهای ضد ویروس تجویز کند.

داروهای بهبود دهنده جریان خون: این داروها می توانند به رساندن اکسیژن و تغذیه بهتر به سلول های گوش کمک کنند.

درمان مشکلات زمینه ای: در صورتی که علت مشکل، بیماری های خود ایمنی، داروها یا مشکلات عصبی باشد، درمان اختصاصی لازم است.

توانبخشی شنوایی: اگر بخشی از شنوایی بازنگردد، استفاده از سمعک یا دستگاه های کمک شنوایی توصیه می شود.

درمان سکته گوش با طب سنتی

طب سنتی می تواند به عنوان روش مکمل در بهبود علائم کری ناگهانی مورد استفاده قرار گیرد. برخی درمان ها مانند استفاده از گیاهان تقویت کننده شنوایی (جینکو بالیوبا، سیر، زردچوبه) یا تکنیک هایی مانند زالو درمانی می توانند به بهبود گردش خون گوش کمک کنند. با این حال، این روش‌ها جایگزین درمان استاندارد پزشکی نمی شوند و باید همزمان با داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص استفاده شوند.

درمان خانگی کری ناگهانی گوش

استفاده از روش های خانگی برای درمان سکته گوش توصیه نمی شود و ممکن است باعث آسیب دائمی به گوش شود. اقدامات غیرتخصصی مانند قرار دادن سیر، قطره های گیاهی یا فشار دادن گوش می توانند خطر عفونت یا آسیب گوش داخلی را افزایش دهند. بهترین کار مراجعه فوری به متخصص شنوایی یا پزشک گوش و حلق و بینی است تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب مانند کورتیکواستروئیدها یا تزریق داخل گوش آغاز شود.

آیا ناشنوایی ناگهانی قابل درمان است؟

در بسیاری از موارد اگر درمان در 72 ساعت اول شروع شود شنوایی تا حد زیادی بر می گردد. اما اگر درمان به تاخیر بیافتد شانس بازگشت شنوایی کاهش پیدا می کند. بنابراین مهم ترین نکته برای درمان موفقیت آمیز مراجعه فوری به متخصص است.

کدام افراد بیشتر در خطر کری ناگهانی هستند؟

هرچند این مشکل ممکن است برای هر فردی و در هر سنی پیش بیاید، اما افراد با ویژگی های زیر بیشتر در خطر ابتلا به ناشنوایی ناگهانی هستند:

• افراد مبتلا به بیماری های ویروسی
• افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا
• کسانی که به طور مداوم در معرض صداهای بلند هستند
• افرادی که سیگار می کشند
• افراد با مشکلات گردش خون

علت ناشنوایی ناگهانی در کودکان

ناشنوایی ناگهانی در کودکان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که بعضی از آن ها مشابه بزرگسالان و برخی اختصاصی کودکان هستند. شایع ترین علل عبارتند از:

• عفونت گوش میانی (اوتیت میانی): تجمع مایع یا التهاب می تواند انتقال صدا را مختل کرده و باعث کاهش شنوایی موقت یا ناگهانی شود.
• عفونت های ویروسی و باکتریایی: بیماری هایی مانند سرخک، اوریون، مننژیت، آبله مرغان یا آنفولانزا می توانند مستقیما به گوش داخلی یا اعصاب شنوایی آسیب بزنند.
• داروهای اتوتوکسیک: برخی داروها که به سیستم شنوایی آسیب می رسانند، ممکن است باعث کاهش ناگهانی شنوایی شوند.
• اختلالات مادرزادی یا ژنتیکی: در برخی کودکان، مشکلات شنوایی ممکن است به صورت ناگهانی خود را نشان دهند.

با توجه به حساسیت شنوایی کودکان، هرگونه کاهش ناگهانی شنوایی باید فوری توسط متخصص اطفال یا متخصص گوش و حلق و بینی بررسی شود تا درمان سریع آغاز شود و از آسیب دائمی جلوگیری گردد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت تجربه علائمی مثل کاهش ناگهانی شنوایی، وزوز شدید گوش به صورت ناگهانی، سرگیجه همراه با کاهش شنوایی و احساس گرفتگی مداوم گوش بدون بهبود می بایست هر چه سریعتر به پزشک متخصص شنوایی سنجی مراجعه کنید.

روش جلوگیری از ابتلا به سکته گوش

برای کاهش خطر سکته گوش می توان اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام داد:

• پیشگیری از عفونت های ویروسی: واکسیناسیون و رعایت بهداشت برای جلوگیری از بیماری هایی مانند آنفولانزا و اوریون.
• کنترل استرس و حفظ آرامش روانی: کاهش فشارهای روانی می تواند به حفظ سلامت شنوایی کمک کند.
• حفاظت از گوش در برابر صداهای بلند: استفاده از محافظ گوش در محیط های پر سر و صدا.
• کنترل بیماری های زمینه‌ای: مدیریت فشار خون، دیابت و اختلالات گردش خون می تواند خطر سکته گوش را کاهش دهد.

جمع بندی

کری ناگهانی یا سکته گوش باعث کاهش سریع شنوایی می شود و نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد. علت ها شامل ویروس ها، مشکلات گردش خون، بیماری های خودایمنی، ضربه و تومورهای نادر هستند. درمان سریع با دارو یا تزریق داخل گوش شانس بازگشت شنوایی را افزایش می دهد و پیشگیری با محافظت از گوش و کنترل استرس اهمیت دارد.

سوالات متداول