همه چیز درباره نوار گوش و کاربردهای آن

نوار گوش یکی از مهم ترین ابزارها در تشخیص و ارزیابی شنوایی است که به پزشکان و شنوایی شناسان کمک می کند میزان شنوایی فرد را در فرکانس ها و شدت های مختلف بررسی کنند. این آزمایش ساده و بدون درد، اطلاعات دقیق درباره نوع و شدت کم شنوایی ارائه می دهد و امکان پیشگیری و درمان به موقع مشکلات شنوایی را فراهم می کند. در این مقاله از بیمارستان به کاربردها، نحوه انجام و تفسیر نتایج نوار گوش پرداخته شده است.

نوارگوش چیست؟

نوار گوش یک نمودار گرافیکی است که میزان شنوایی فرد را در فرکانس های مختلف نمایش می دهد. این نمودار با استفاده از تست های شنوایی ساخته می شود و نشان می دهد فرد در هر فرکانس چه سطح صدایی را می تواند بشنود. نوارگوش معمولا به صورت یک منحنی یا نمودار رسم می شود که محور افقی آن فرکانس های صوتی و محور عمودی آن شدت صدا است.

آزمایش نوارگوش به پزشک کمک می کند تا کم شنوایی را تشخیص دهد و نوع آن را مشخص کند. کم شنوایی می تواند حسی عصبی، انتقالی یا ترکیبی باشد و هر نوع کم شنوایی درمان و مداخلات متفاوتی دارد.

کاربردهای نوارگوش

نوارگوش در بسیاری از موارد کاربرد دارد و اطلاعات مهمی در مورد وضعیت شنوایی فرد ارائه می دهد. مهمترین کاربردهای نوارگوش عبارتند از:

• تشخیص کم شنوایی: نوار گوش میزان شنوایی در فرکانس های مختلف را مشخص می کند و نوع کم شنوایی را نشان می دهد.
• پیگیری درمان: در بیماران با کم شنوایی، نوارگوش برای ارزیابی تاثیر درمان یا استفاده از سمعک استفاده می شود.
• غربالگری شنوایی: نوار گوش در کودکان و افراد در معرض صداهای بلند به عنوان تست غربالگری استفاده می شود.
• ارزیابی آسیب شغلی یا محیطی: افرادی که در محیط های پر سر و صدا کار می کنند، با نوارگوش می توانند سلامت شنوایی خود را بررسی کنند.

انواع نوارگوش

نوار گوش یا ادیوگرام ابزاری مهم در ارزیابی شنوایی است و انواع مختلفی دارد که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. اصلی ترین انواع نوارگوش عبارتند از:

نوار گوش هوا

نوا گوش هوا رایج ترین نوع نوارگوش است که شنوایی فرد را از طریق هدفون و ارائه صدا در فرکانس های مختلف اندازه گیری می کند. این نوع نوار گوش میزان شنوایی در گوش راست و چپ را جداگانه نشان می دهد و برای تشخیص کم شنوایی حسی عصبی و انتقالی استفاده می شود.

نوار گوش استخوانی

 در این نوع به جای ارائه صدا از طریق هوا، ارتعاشات صدا را از طریق استخوان جمجمه به گوش داخلی منتقل می کند. این نوع نوار گوش به دندانپزشکان و شنوایی شناسان کمک می کند تا کم شنوایی انتقالی را از کم شنوایی حسی عصبی تمایز دهند.

اگر نوار گوش استخوانی شنوایی نرمال را نشان دهد اما نوارگوش هوا کاهش شنوایی داشته باشد، مشکل اغلب انتقالی است.

نوار گوش ترکیبی

 در مواردی استفاده می شود که بیمار هم کم شنوایی حسی عصبی و هم کم شنوایی انتقالی داشته باشد. این نوار گوش شامل ترکیبی از تست هوا و استخوان است و به صورت کامل وضعیت شنوایی را نشان می دهد.

نوار گوش کودکان

انواع دیگر نوارگوش شامل نوارگوش مخصوص کودکان و نوارگوش الکترونیکی یا دیجیتال هستند. نوارگوش کودکان با بازی و تحریک های صوتی جذاب انجام می شود تا کودک همکاری کند. نوار گوش دیجیتال با دقت بالاتر و ثبت دقیق داده ها امکان تحلیل کامل تر را فراهم می کند.

شناخت انواع نوارگوش به پزشک و شنوایی شناس کمک می کند تا کم شنوایی را دقیق تشخیص دهند و بهترین درمان را انتخاب کنند. استفاده منظم از نوارگوش به خصوص در کودکان، سالمندان و افراد در معرض صداهای بلند برای حفظ سلامت شنوایی ضروری است.

نحوه انجام تست نوار گوش

تست نوار گوش معمولا توسط شنوایی شناس انجام می شود و مراحل آن شامل موارد زیر است:

آماده سازی بیمار

پیش از انجام تست، بیمار باید در محیط آرام قرار گیرد و از سروصداهای محیطی دور باشد. در کودکان ممکن است از روش های بازی گونه برای جذب توجه آنها استفاده شود.

انجام تست شنوایی

در این مرحله از هدفون برای ارائه صداهای مختلف در فرکانس و شدت های متفاوت استفاده می شود. بیمار باید هرگاه صدا را شنید، اعلام کند. این پاسخ ها توسط دستگاه ثبت می شود.

رسم نمودار نوار گوش

پس از جمع آوری داده ها، میزان شنوایی در هر فرکانس روی نمودار رسم می شود. محور افقی فرکانس ها و محور عمودی شدت صدا را نشان می دهد. خطوط نمودار نشان دهنده حداقل شدت صدا است که فرد قادر به شنیدن آن می باشد.

انواع کم شنوایی در نوار گوش

نوار گوش می تواند نوع کم شنوایی را مشخص کند. انواع کم شنوایی عبارتند از:

کم شنوایی حسی عصبی

 ناشی از آسیب به سلول های مویی گوش داخلی یا عصب شنوایی است. در نوارگوش معمولا کاهش شنوایی در تمام فرکانس ها دیده می شود.

کم شنوایی انتقالی

ناشی از مشکلات گوش میانی مانند جرم گوش، مایع پشت پرده یا مشکلات استخوانچه های گوش است. در نوارگوش کاهش شنوایی بیشتر در فرکانس های پایین دیده می شود.

کم شنوایی ترکیبی

 ترکیبی از کم شنوایی حسی عصبی و انتقالی است و در نوارگوش کاهش شنوایی در فرکانس های مختلف مشاهده می شود.

تفسیر نوار گوش

تفسیر نوارگوش توسط متخصص شنوایی شناسی انجام می شود و شامل بررسی میزان شنوایی در فرکانس های مختلف است. معیارهای مهم در تفسیر نوار گوش عبارتند از:

• آستانه شنوایی: کمترین شدت صدا که فرد قادر به شنیدن آن است.
• الگوی منحنی: شکل نمودار می تواند نشان دهنده نوع کم شنوایی باشد.
• تفاوت بین گوش ها: بررسی تفاوت بین گوش چپ و راست در تشخیص مشکلات یکطرفه مهم است.

نوار گوش در کودکان و نوزادان

اهمیت آن در کودکان

• تشخیص سریع کم شنوایی مادرزادی
• پیشگیری از تاخیر گفتار و مشکلات یادگیری
• ارزیابی دقیق شنوایی در سال های اولیه رشد
• کمک به شروع مداخلات درمانی به موقع

روش های انجام آن در نوزادان

OAE

• تست سریع و بدون درد
• مناسب نوزاد خوابیده
• بررسی عملکرد سلول های مویی گوش داخلی

ABR

• دقیق ترین تست شنوایی نوزاد
• ارزیابی مسیر عصبی تا ساقه مغز
• کاربرد برای نوزادان با ریسک یا OAE ناموفق

روش های نوار گوش در کودکان

نوار گوش بازی (Play Audiometry)

• مناسب ۲ تا ۶ سال
• انجام تست به صورت بازی و تعامل
• افزایش همکاری کودک

نوار گوش تون خالص (PTA)

• مناسب کودکان بالای ۴ سال
• اندازه گیری شنوایی هوا و استخوان
• تشخیص دقیق نوع کم شنوایی

کودکان نیازمند تست

• تاخیر گفتار
• واکنش نداشتن به صدا
• افزایش صدای تلویزیون
• عفونت های مکرر گوش
• مشکلات یادگیری و توجه

در کودکان ناآرام

• استفاده از تست بازی محور
• انجام OAE یا ABR در صورت همکاری کم
• انجام تست در فضای آرام و با حضور والدین

خطاهای رایج در نوار گوش و نحوه جلوگیری از آن‌ ها

• نویز محیطی: انجام تست در اتاق ساکت یا آکوستیک.
• قرارگیری اشتباه هدفون: تنظیم صحیح هدفون قبل از شروع.
• عدم تمرکز بیمار: توضیح دقیق تست و ایجاد آرامش.
• پاسخ های حدسی: آموزش درست و کنترل الگوی پاسخ ها.
• مشکلات گوش میانی: بررسی تمپانومتری قبل از تست.
• کالیبره نبودن دستگاه: سرویس و تنظیم دوره ای ادیومتر.
• بی قراری کودک: استفاده از روش های بازی محور یا تست های سریع.
• انتخاب اشتباه نوع تست: استفاده از OAE، ABR یا PTA بر اساس سن و شرایط.
• تداخل هدفون با عینک/ماسک: برداشتن عینک و قرار دادن هدفون بدون مانع.
• خطا در تفسیر: تفسیر نهایی توسط شنوایی شناس.

نکات مهم در استفاده از نوارگوش

• تست نوار گوش باید در محیط آرام انجام شود تا نتایج دقیق باشد.
• افراد در معرض سر و صدای بلند باید به صورت دوره ای تست شوند تا کم شنوایی زودهنگام تشخیص داده شود.
• کودکان و سالمندان به تست نوارگوش نیاز بیشتری دارند زیرا شنوایی آنها حساس تر است.
• پیگیری منظم نتایج باعث می شود درمان مناسب به موقع شروع شود.

نتیجه گیری

نوارگوش ابزاری حیاتی برای بررسی و تشخیص شنوایی است که با انواع تست های هوا، استخوان و دیجیتال انجام می شود. این تست در کودکان، بزرگسالان و سالمندان اهمیت ویژه ای دارد و به شناسایی انواع کم شنوایی و انتخاب درمان مناسب کمک می کند. انجام منظم نوارگوش و پیگیری نتایج، حفظ سلامت شنوایی و پیشگیری از مشکلات جدی را ممکن می سازد.

سوالات متداول