دکتر شنوایی سنجی کیست و چه مشکلات شنوایی را درمان می ‌کند؟

شنوایی یکی از حس های پنج گانه حیاتی انسان است که کیفیت زندگی و روابط فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. مشکلات شنوایی می تواند منجر به اختلال در ارتباطات، یادگیری و حتی تعادل فرد شود. به همین دلیل مراجعه به موقع به یک دکتر شنوایی سنجی به منظور تشخیص و درمان از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله از بیمارستان می خواهیم به این موضوع بپردازیم که متخصص شنوایی سنجی کیست و چه مشکلاتی را درمان می کند؟

شنوایی سنجی چیست؟

شنوایی سنجی علمی است که با استفاده از ابزارهای تخصصی، وضعیت شنوایی فرد را ارزیابی می‌ کند. یک دکتر شنوایی سنجی با اندازه‌ گیری حساسیت گوش به صداهای مختلف، توانایی تشخیص فرکانس‌ ها و شدت صدا، مشکلات شنوایی را تشخیص می‌ دهد. این تخصص شامل موارد زیر است:

• تشخیص کاهش شنوایی مادرزادی یا اکتسابی
• ارزیابی مشکلات گوش میانی و داخلی
• تعیین مناسب‌ ترین روش‌های درمانی و تجویز سمعک
• بررسی نیاز کودکان و بزرگسالان به ابزارهای کمک شنوایی

اهمیت مراجعه به دکتر شنوایی سنجی

مشکلات شنوایی در بسیاری از افراد به صورت تدریجی و آرام آرام ایجاد می ‌شود و ممکن است به‌مرور زندگی روزمره، شغل و تحصیل را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از دلایل اهمیت مراجعه به متخصص شنوایی عبارتند از:

• تشخیص زودهنگام: هر چه مشکلات شنوایی زودتر تشخیص داده شوند، درمان و اصلاح آن ساده‌ تر است.
• جلوگیری از کاهش بیشتر شنوایی: با شناسایی علت افت شنوایی، می‌ توان روند پیشرفت آن را کند کرد.
• انتخاب مناسب ‌ترین روش درمان: از جمله سمعک، درمان دارویی، یا روش‌ های جراحی در صورت نیاز.
• حفظ کیفیت زندگی: شنوایی خوب ارتباطات اجتماعی و عملکرد ذهنی را بهبود می ‌دهد.

چه کسانی باید به دکتر شنوایی سنجی مراجعه کنند؟

همه افراد در طول زندگی ممکن است نیاز به ارزیابی شنوایی داشته باشند. با این حال، برخی گروه‌ ها بیشتر در معرض خطر هستند:

• کودکان: بررسی شنوایی در کودکان برای پیشگیری از اختلال در یادگیری و گفتار ضروری است.
• افراد سالمند: با افزایش سن، کاهش شنوایی یا پیر گوشی شایع است و نیاز به ارزیابی منظم دارد.
• افراد در معرض صداهای بلند: کارگران کارخانه‌ ها، نوازندگان یا افرادی که مدت طولانی در معرض صدای بلند هستند.
• افراد با سابقه خانوادگی کاهش شنوایی: ژنتیک نقش مهمی در مشکلات شنوایی دارد.
• افرادی با مشکلات گوش مکرر: افرادی که دائما در معرض عفونت ‌های گوش، وزوز گوش یا سرگیجه هستند.

آزمایش ‌هایی که دکتر شنوایی سنجی انجام می دهد

یک متخصص شنوایی سنجی با استفاده از چندین روش، وضعیت شنوایی فرد را بررسی می‌ کند:

ادیومتری تن خالص  (Pure Tone Audiometry)

این روش شایع ‌ترین تست شنوایی است که با فرکانس‌ های مختلف، حساسیت گوش را اندازه‌ گیری می ‌کند. همچنین به کمک ادیومتری می توان نوع کاهش شنوایی (حسی عصبی، هدایتی و مخلتط) را تشخیص داد.

ادیومتری گفتاری  (Speech Audiometry)

در این تست متخصص شنوایی سنجی توانایی فرد برای تشخیص کلمات و جملات در حجم صداهای مختلف را بررسی می کند.

تمپانومتری  (Tympanometry)

تمپانومتری وضعیت گوش میانی و پرده گوش را بررسی می‌ کند و به کمک آن می توان وجود مایع یا انسداد گوش میانی را تشخیص داد.

تست ‌های OAE

این تست ‌ها برای بررسی عملکرد گوش داخلی و پرده گوش و همچنین شناسایی مشکلات مادرزادی در نوزادان کاربرد دارند.

نقش دکتر شنوایی سنجی در تجویز سمعک

یکی از مهم ‌ترین وظایف متخصص شنوایی سنجی، تعیین نیاز و تجویز سمعک است. سمعک‌ ها بر اساس نوع سمعک و شدت کاهش شنوایی، شکل و اندازه متفاوت دارند. وظایف دکتر شنوایی سنجی در این بخش شامل موارد زیر است:

• انتخاب مدل مناسب سمعک
• تنظیم دقیق سمعک بر اساس نتایج آزمایش‌ ها
• آموزش استفاده صحیح از سمعک
• پیگیری منظم برای اصلاح تنظیمات و بررسی عملکرد
• مراقبت ‌های روزمره برای حفظ سلامت شنوایی

البته حتی با مراجعه منظم به شنوایی سنج، حفظ شنوایی نیازمند رعایت نکات پیشگیرانه زیر است:

• استفاده از محافظ گوش در صورت قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند.  
• درمان سریع عفونت گوش و پرهیز از دستکاری گوش.
• داشتن رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامین‌ ها و مواد معدنی برای سلامت اعصاب و گوش داخلی مفید هستند.
• حتی در صورت عدم وجود علائم کاهش شنوایی، بررسی سالانه توصیه می ‌شود.

مشکلات شایع شنوایی که دکتر شنوایی سنجی درمان می ‌کند

دکتر شنوایی سنجی می‌ تواند بسیاری از مشکلات شنوایی شایع را تشخیص دهد و درمان مناسب را ارائه دهد.

از جمله این مشکلات، کم شنوایی حسی عصبی است که ناشی از آسیب به گوش داخلی یا عصب شنوایی ایجاد می ‌شود و معمولا با کاهش توانایی شنیدن صداهای مختلف همراه است.

همچنین کم شنوایی هدایتی یکی دیگر از مشکلات رایج است که به دلیل انسداد گوش میانی یا تجمع مایع در این بخش رخ می‌ دهد و مانع انتقال صحیح صداها به گوش داخلی می ‌شود.

از دیگر مشکلاتی که متخصص شنوایی سنجی درمان می‌ کند، وزوز گوش است؛ یعنی شنیدن صدای زنگ یا وزوز مداوم در گوش بدون وجود منبع خارجی صدا.

علاوه بر این، مشکلات تعادلی مرتبط با گوش داخلی نیز تحت نظر متخصص شنوایی قابل بررسی و مدیریت هستند، زیرا گوش داخلی نقش مهمی در حفظ تعادل بدن دارد.

نهایتا، کم شنوایی مادرزادی در کودکان یکی دیگر از حوزه ‌های تخصصی این پزشکان است که تشخیص و درمان زودهنگام آن می‌ تواند از اختلالات گفتاری و یادگیری در آینده جلوگیری کند.

نتیجه‌ گیری

سلامت شنوایی نقش اساسی در کیفیت زندگی دارد و مراجعه منظم به یک دکتر شنوایی سنجی می ‌تواند از کاهش شنوایی و مشکلات ناشی از آن پیشگیری کند. با انجام آزمایش ‌های تخصصی، تجویز سمعک مناسب و رعایت نکات پیشگیرانه، می‌ توان شنوایی را در طول زندگی حفظ کرد. این مراجعه حتی برای افراد بدون علائم نیز توصیه می ‌شود، زیرا کاهش شنوایی اغلب به تدریج اتفاق می ‌افتد و تشخیص زودهنگام باعث درمان بهتر و راحت ‌تر می ‌شود.

سوالات متداول