پروتز دندان برای زمانی است که دندان فرد به هر دلیلی از بین رفته باشد و جای دندان در دهان وی خالی بماند. روشهای مختلفی برای پر کردن جای خالی دندان و جایگزین کردن آن وجود دارد که به آن پروتز دندان گفته میشود. در ادامه بیشتر درباره پروتز دندان و انواع آن صحبت خواهیم کرد. با مجله سلامتی بیمارستان همراه باشید.
دسترسی سریع:
Toggleزمانی که دندان به هر دلیلی از بین میرود، بخشی از فضای حاصل از کشیده شدن آن با حرکت دندانهای مجاور اشغال خواهد شد. در نتیجه فاصلهای بین دندانهای مجاور و دندان کناری آن ایجاد خواهد شد و همین امر موجب گیر کردن غذا و افزایش احتمال پوسیدگی در دندانها شده و در نهایت منجر به بیماری لثه می شود. پروتز دندان روشی جایگزین برای دندانهای از دسترفته است که علاوه بر زیبایی دندانها بر روی سلامت آنها نیز تأثیر میگذارد. از طرفی نبود دندان در دهان میتواند بر روی از بین رفتن بافت فک تأثیر بگذارد. طریقه اتصال هریک از پروتزها متفاوت است. در ادامه به بررسی انواع این پروتزها میپردازیم. به خاطر داشته باشید که معاینه توسط یک دندانپزشک متخصص مشخص میکند، کدام روش برای شما مناسب است.
انواع مختلفی از پروتزهای دندانی وجود دارد که در ادامه درباره هریک توضیح خواهیم داد:
پروتز دندانی ثابت یکی از انواع پروتز است که بیشتر مردم آن را با نام روکش دندان میشناسند. پروتز ثابت را نمیتوان از دهان خارج کرد و این پروتز ثابت بر روی ایمپلنت قرار خواهد گرفت که بعد از قرارگرفتن پروتز دندان متوجه تفاوت این پروتزها با دندانهای طبیعی نخواهید شد. در مجموع دو نوع پروتز دندانی ثابت وجود دارد، یکی پروتز روکش دندان و دیگری بریج دندان است.
بیشتر بخوانید 👈 هزینه روکش دندان
روکش دندان که یکی از انواع پروتزهای ثابت است، زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که دندانهای فرد دچار آسیبدیدگی شده باشند یا بخشی از مینای دندان آنها از بین رفته و پایه دندان ضعیف شده باشد. روکشهای دندانی علاوه بر اینکه بر روی زیبایی فرد تأثیر میگذارد بر روی عملکرد دندان نیز تأثیر خواهد گذاشت. بعد از درمان ریشه نیز از روکشها برای روی دندان استفاده میشود.
بریج نیز یکی از انواع پروتزهای دندانی است و افرادی از آن استفاده میکنند که دندانهای خود را از دستداده باشند. فضای خالی دندان توسط بریج در بین دندانهای دیگر پر خواهد شد. در این نوع پروتزها برای قرارگرفتن بریج وجود دندانهای مجاور ضروری است.
لمینتهای دندانی، که با نام ونیر نیز شناخته میشوند، امروزه به یکی از محبوبترین روشهای زیباسازی دندان تبدیل شدهاند. این لایههای فوقالعاده نازک، سطح بیرونی دندان را پوشش داده و لبخندی جذابتر و درخشانتر به شما هدیه میدهند. اگر تغییر رنگ و زردی دندانها شما را نگران کرده است، ونیرها میتوانند راهحلی ایدهآل برای بازیابی سفیدی و درخشندگی لبخندتان باشند.
زمانی که پوسیدگیهای دندانی به حدی گسترش مییابد که تاج دندان را تخریب کرده یا روشهای معمول پر کردن دیگر کارایی ندارند، اینله و آنله بهعنوان راهحلی مقاوم و دقیق مورد استفاده قرار میگیرند. این ترمیمهای دندانی که از جنس سرامیک یا کامپوزیت در لابراتوار ساخته میشوند، ساختاری بادوام و هماهنگ با دندانهای طبیعی دارند. هرچند اینله و آنله شباهتهایی دارند، اما در عملکرد و نحوه قرارگیری روی دندان تفاوتهایی نیز بین آنها وجود دارد.
ایمپلنتهای دندانی از جنس تیتانیوم ساخته شدهاند، مادهای که سازگاری بالایی با بدن انسان دارد. این روش نوین جایگزینی ایدهآل برای ریشه دندانهای از دست رفته محسوب میشود. با قرارگیری در استخوان فک، ایمپلنت بهمرور با استخوان طبیعی ادغام شده و پایهای محکم و پایدار برای پروتزهای دندانی ایجاد میکند، که منجر به استحکام و عملکردی مشابه دندانهای طبیعی خواهد شد.
همانطور که از نام آن پیداست این نوع از پروتزها قابلیت جابهجایی حرکت دارند و در شرایطی که فرد دندان خود را از دستداده است و نمیتواند از پروتز دندانی ثابت استفاده کند، بهترین گزینه دندان متحرک خواهد بود. دندانهای مصنوعی که بیشتر افراد مسن از آن استفاده میکنند یکی از انواع پروتزهای دندانی متحرک هستند.
همانطور که اشاره شد دندانهای مصنوعی بیشتر توسط افراد مسن استفاده میشود. بیشتر افرادی که از آن استفاده میکنند تمامی دندانهای خود را ازدستدادهاند. این پروتز دندانی جز درمانهای کمهزینه محسوب میشود.
پروتز پارسیل یا پروتزهای تکهای یکی از انواع پروتزهای متحرک هستند. این پروتزها از جنس کرم کبالت یا اکریل هستند که به علت داشتن ظاهری فلزی بیشتر در بخش انتهایی دهان قرار میگیرد.
اوردنچر (over denture) بر روی دو پایه دندان یا چند ایمپلنت قرار خواهد گرفت. این نوع پروتز دندانی نسبت به سایر پروتزها راحتتر بوده و دارای قسمتی هستند که به آن اتچمنت گفته میشود. این بخش به دندانها یا ایمپلنتها متصل میشوند. این بخش پروتزها را به راحتی در دهان نگاه خواهد داشت. پروتزهای نیمه متحرک قابلیت بیرون آمدن و تمیز شدن را دارند. باید توجه داشته باشید که بخش اتچمنت این پروتزها بعد از مدتی قابلیت استفاده خود را از دست میدهند. از این رو بهتر است هرازگاهی آن را چک کنید و در صورت وجود مشکل آن را تعویض نمایید.
در شرایطی که فرد دندانهای خود را از دستداده است با مشکلات فراوانی مواجه است. در این شرایط پروتز دندان میتواند جویدن، صحبتکردن و غیره را اصلاح کند. پروتزها بهصورت سفارشی و متناسب با شکل و اندازه دهان هر فرد ساخته خواهد شد. استفاده از پروتز دندان میتواند از فرسایش و سائیدگی و یا شکستگی و آسیب رسیدن به دیگر دندانها جلوگیری کند. در شرایطی که فرد از این نوع پروتزها استفاده نکند ممکن است دندانهای طبیعی جابهجا یا کج شود.
طبیعتاً پروتزهای دندانی نمیتوانند جای دندانهای طبیعی را بگیرد، از این رو مدتی طول خواهد کشید تا به این دندانها عادت کنید. بهتر است از دندانپزشک خود درباره روشهای مراقبت و نگهداری سؤالاتی بپرسید.
عوارض پروتز دندان عموماً شامل واکنشهای داخل دهانی است که علت این واکنشها به موارد زیر مرتبط است:
فرد به مدت زمان کمی برای عادت کردن به پروتزها نیاز دارد. در شرایطی که پروتز دندان در محل مناسبی قرار نگیرد و فرد را اذیت کند، وی باید به دندانپزشک مراجعه کند و در صورت نیاز جای آن را تنظیم کند. اما یکی از فاکتورهایی که دوام و ماندگاری پروتز دندان را تعیین میکند رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان است.
بیشتر بخوانید 👈 هزینه دندان مصنوعی
هزینه پروتزهای دندان به عوامل مختلفی وابسته است. این عوامل شامل:
نوع پروتز دندان | نوع پروتز | بازه قیمتی (تومان) | توضیحات |
---|---|---|---|
ایمپلنت دندانی (تک واحدی) | ثابت | ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ | جایگزینی دائمی برای دندان از دسترفته که در استخوان فک کاشته میشود. |
بریج دندانی | ثابت | ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ – ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ | مجموعهای از روکشهای متصل که روی دندانهای مجاور قرار میگیرند و فضای خالی دندان ازدسترفته را پر میکنند. |
روکش دندان (سرامیکی/فلزی) | ثابت | ۳,۰۰۰,۰۰۰ – ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ | برای تقویت و زیباسازی دندانهای آسیبدیده استفاده میشود. |
پروتز متکی بر ایمپلنت (فک کامل) | ثابت | ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ | دندانهای مصنوعی ثابت که روی چند ایمپلنت نصب میشوند و جایگزین تمام دندانهای یک فک میگردند. |
دندان مصنوعی کامل (آکریلیک/ژلهای) | متحرک | ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ – ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ | جایگزینی برای تمام دندانهای یک فک که قابل جابجایی و تمیز کردن است. |
دندان مصنوعی پارسیل (جزئی) | متحرک | ۵,۰۰۰,۰۰۰ – ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ | برای جایگزینی چند دندان از دسترفته استفاده میشود و قابلیت برداشتن و تمیز کردن را دارد. |
پروتز کروم کبالت (فلزی جزئی) | متحرک | از ۹,۰۰۰,۰۰۰ | پروتزی مقاوم و فلزی که معمولاً برای دندانهای پشتی استفاده میشود؛ قیمت به تعداد دندان و ابعاد پروتز بستگی دارد. |
پروتز ثابت مانند ایمپلنت، دوام و استحکام بیشتری دارد و عملکردی مشابه دندان طبیعی ارائه میدهد، اما هزینه بالاتری دارد. در مقابل، پروتزهای متحرک مقرونبهصرفهترند اما ممکن است بهمرور زمان نیاز به تنظیم یا تعویض داشته باشند.
طول عمر پروتز به جنس، نوع آن و میزان مراقبت بیمار بستگی دارد. پروتزهای ثابت (مانند ایمپلنت) میتوانند چندین دهه دوام داشته باشند، درحالیکه پروتزهای متحرک معمولاً پس از چند سال نیاز به تعویض یا تنظیم دارند.
در ابتدا ممکن است کمی ناراحتی یا حساسیت تجربه کنید، اما پس از مدتی دهان به آن عادت میکند. در صورت وجود درد مداوم، باید با دندانپزشک مشورت کنید.
در روزهای اول ممکن است کمی تأثیر بگذارد، اما با تمرین و عادت کردن به پروتز، گفتار به حالت طبیعی بازمیگردد.
با پروتزهای ثابت، خوردن غذاهای سفت راحتتر است. اما در مورد پروتزهای متحرک، بهتر است از خوردن غذاهای بسیار سفت یا چسبناک خودداری کنید تا از آسیب به آنها جلوگیری شود.