شنوایی سنجی؛ هر آنچه باید درباره تست شنوایی بدانید

شنوایی یکی از مهم ترین حواس انسان است که نقش بزرگی در ارتباط، یادگیری و کیفیت زندگی ایفا می کند. هرگونه اختلال در شنوایی می تواند تاثیر زیادی بر زندگی فرد بگذارد. به همین دلیل تست های شنوایی مانند شنوایی سنجی اهمیت زیادی در تشخیص و پیشگیری از مشکلات شنوایی دارند.

در این مقاله به طور کامل درباره سنجش شنوایی، کاربردها، انواع تست ها، مراحل انجام، هزینه، بهترین زمان مراجعه و نکات مهم آن صحبت خواهیم کرد.

اگر می خواهید بدانید شنوایی سنجی چیست و چه اهمیتی دارد، تا انتهای این مطلب با مجله سلامتی بیمارستان همراه باشید.

شنوایی سنجی چیست؟

شنوایی سنجی یا ادیومتری، یک آزمون پزشکی برای ارزیابی قدرت شنیداری فرد است. در این تست، میزان توانایی گوش در شنیدن صداهای مختلف با شدت و فرکانس های متفاوت اندازه گیری می شود. نتیجه تست شنوایی می تواند مشخص کند فرد دچار کم شنوایی است یا خیر، و اگر مشکلی وجود دارد، شدت و نوع آن چه میزان است.

این آزمایش توسط متخصص شنوایی شناسی یا ادیولوژیست انجام می شود و ابزار اصلی آن دستگاهی به نام ادیومتر است. ادیومتر قادر است صداهایی در فرکانس ها و شدت های مختلف تولید کند تا واکنش شنوایی فرد ارزیابی شود.

اهمیت بررسی شنوایی

شنوایی نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی و فردی انسان دارد. کاهش شنوایی می تواند باعث مشکلاتی مثل اختلال در یادگیری، کاهش تمرکز، افسردگی و حتی انزوا شود. به همین دلیل، آزمایش شنوایی به عنوان یک روش تشخیصی و پیشگیرانه اهمیت بالایی دارد. برخی دلایل اهمیت این تست عبارتند از:

• تشخیص زودهنگام کم شنوایی در کودکان
• پیشگیری از پیشرفت مشکلات شنوایی
• کمک به انتخاب و تنظیم سمعک یا کاشت حلزون
• بررسی سلامت گوش در مشاغل پر سر و صدا
• کمک به تشخیص بیماری های گوش مانند اوتیت یا اتواسکلروز

چه کسانی باید این تست را انجام دهند؟

شنوایی سنجی فقط برای افرادی که دچار مشکل شنوایی هستند انجام نمی شود. در واقع همه افراد در سنین مختلف ممکن است نیاز به این تست داشته باشند. برخی از مهم ترین گروه هایی که باید تست شنوایی انجام دهند عبارتند از:

• نوزادان و کودکان: برای بررسی اختلالات مادرزادی شنوایی
• دانش آموزان: برای اطمینان از سلامت شنوایی در یادگیری
• افراد بزرگسال: مخصوصا کسانی که در محیط های پر سر و صدا کار می کنند.
• سالمندان: برای تشخیص به موقع کم شنوایی ناشی از افزایش سن
• افرادی که علائم کم شنوایی دارند: مانند زنگ گوش، نیاز به بلند کردن صدا یا مشکل در درک گفتار

انواع تست های شنوایی سنجی

آزمایش شنوایی روش های مختلفی دارد که هر کدام برای هدف خاصی استفاده می شوند. مهم ترین تست ها عبارتند از:

ادیومتری تون خالص  (Pure Tone Audiometry)

این روش رایج ترین تست شنوایی است. در این تست فرد باید صداهایی با شدت و فرکانس مختلف را از طریق هدفون بشنود و پاسخ دهد. نتیجه این آزمون در قالب یک نمودار به نام ادیوگرام ثبت می شود.

شنوایی سنجی گفتاری  (Speech Audiometry)

در این روش به جای صداهای ساده، کلمات یا جملات برای فرد پخش می شود و توانایی او در شنیدن و درک گفتار ارزیابی می شود.

تیمپانومتری

این تست برای بررسی سلامت گوش میانی و عملکرد پرده گوش استفاده می شود. با تغییر فشار هوا در گوش، واکنش پرده گوش ثبت می شود.

آزمون  OAE (Otoacoustic Emissions)

این تست مخصوص بررسی عملکرد حلزون گوش است و معمولا برای نوزادان به کار می رود. در این روش پاسخ های صوتی تولید شده توسط حلزون اندازه گیری می شوند.

آزمون ABR  (Auditory Brainstem Response)

این تست فعالیت الکتریکی عصب شنوایی و ساقه مغز را در پاسخ به صداها بررسی می کند. معمولا برای نوزادان یا افرادی که قادر به همکاری در تست های دیگر نیستند استفاده می شود.

مراحل انجام بررسی شنوایی

معاینه شنوایی فرایند ساده ای دارد و معمولا بدون درد و ناراحتی انجام می شود. مراحل کلی آن عبارتند از:

1. معاینه اولیه گوش برای بررسی وجود جرم گوش یا عفونت
2. ورود فرد به اتاقک آکوستیک برای جلوگیری از ورود صداهای مزاحم
3. قرار دادن هدفون یا گوشی مخصوص روی گوش ها
4. پخش صداهای مختلف با شدت و فرکانس متفاوت
5. ثبت پاسخ های فرد به صداها
6. تحلیل نتایج و ارائه گزارش توسط متخصص

نتایج شنوایی سنجی چگونه تفسیر می شوند؟

نتایج تست شنوایی به صورت نموداری به نام ادیوگرام ارائه می شود. در این نمودار شدت و فرکانس صداها ثبت می شوند و مشخص می شود فرد چه میزان افت شنوایی دارد. بر اساس نتایج، کم شنوایی به چند دسته تقسیم می شود:

• شنوایی طبیعی
• کم شنوایی خفیف
• کم شنوایی متوسط
• کم شنوایی شدید
• کم شنوایی عمیق

شنوایی سنجی در نوزادان و کودکان

یکی از مهم ترین کاربردهای سنجش شنوایی، بررسی شنوایی نوزادان است. اختلالات شنوایی مادرزادی اگر به موقع تشخیص داده نشوند، می توانند باعث مشکلات جدی در رشد گفتار و یادگیری کودک شوند. به همین دلیل توصیه می شود تمامی نوزادان در بدو تولد تحت غربالگری شنوایی قرار بگیرند.

در کودکان نیز در صورت مشاهده علائمی مانند عدم واکنش به صداها، تاخیر در گفتار یا مشکل در تمرکز باید حتما تست شنوایی انجام شود.

شنوایی سنجی در بزرگسالان و سالمندان

با افزایش سن، احتمال بروز کم شنوایی بیشتر می شود. این مشکل می تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. انجام تست شنوایی به صورت دوره ای برای بزرگسالان، مخصوصا سالمندان، بسیار ضروری است. با تشخیص به موقع می توان از ابزارهایی مانند سمعک برای بهبود شنوایی استفاده کرد.

هزینه شنوایی سنجی چقدر است؟

هزینه شنوایی سنجی بسته به نوع تست، مرکز درمانی و تجهیزات استفاده شده متفاوت است. برخی از بیمه ها بخشی از هزینه این تست را پوشش می دهند. به طور کلی هزینه آزمایش شنوایی در مقایسه با اهمیت آن برای سلامت گوش بسیار مناسب است.

بهترین زمان مراجعه برای بررسی شنوایی

• در بدو تولد برای غربالگری نوزاد
• قبل از ورود به مدرسه
• هر سال یک بار برای افرادی که در محیط های پر سر و صدا کار می کنند
• در صورت مشاهده علائم کم شنوایی یا زنگ گوش
• بعد از ۵۰ سالگی به صورت دوره ای

کلام آخر

شنوایی سنجی یکی از مهم ترین روش های تشخیصی برای بررسی وضعیت گوش و شنوایی است. این تست ساده و بدون درد، اطلاعات ارزشمندی درباره سلامت گوش می دهد و می تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات شنوایی کمک کند.

انجام تست شنوایی در نوزادان، کودکان، بزرگسالان و سالمندان اهمیت زیادی دارد. با این تست می توان کم شنوایی را به موقع شناسایی و اقدامات لازم برای درمان یا استفاده از سمعک را انجام داد.

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علائم کم شنوایی دارید، توصیه می شود هرچه زودتر به یک مرکز شنوایی سنجی معتبر مراجعه کنید.