آیا از بوی بد دهان یا خشکی دهان رنج میبرید؟ آیا در خطر ابتلا به التهاب لثه هستید؟ آیا دندان یا لثه حساس دارید؟ این اطلاعات مهمتر از آن چیزی است که ممکن است تصور کنید. دهانشویه نفس شما را خوشبو میکند، اما دندانهای شما را تمیز نمیکند. دهانشویهها جایگزینی برای مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان کشیدن روزانه نیستند، اگرچه میتوانند به شستن ذرات اضافی غذا در دهان شما کمک کنند. گاهی اوقات بیماران میپرسند که انواع مختلف دهانشویه چیست؟ معمولاً سؤال بعدی این است که کدامیک بهترین هستند؟ یا کدام دهانشویه برای من مناسب است؟ پاسخ به نیازها و ترجیحات شما بستگی دارد. در ادامه همراه ما باشید تا به سؤالات شما در مورد دهانشویه مناسب پاسخ دهیم.
دسترسی سریع:
Toggleبوی بد دهان میتواند از خفیف تا شدید متغیر بوده و خجالتآور باشد یا حتی نشانه مشکلات جدیتری برای سلامت دهان باشد. بسیاری از افرادی که از موارد خفیف یا موقت بوی بد دهان رنج میبرند، ممکن است دهانشویههای آرایشی را انتخاب کنند. هدف اصلی دهانشویه های آرایشی، از بین بردن بوی بد دهان است. با این حال، اگر بوی بد دهان شما دائمی است، ممکن است نشانهای از باکتری بیش از حد، التهاب لثه، بیماری لثه یا سایر مشکلات سلامت دهان باشد. در این صورت باید دهانشویههای آنتیباکتریال را در نظر بگیرید و همچنین با دندانپزشک خود صحبت کنید تا علت آن را مشخص کند.
اگر دهان خشک دارید، باید از دهانشویههایی که الکل دارند خودداری کنید. الکل دهان شما را بیشتر خشک میکند و علائم را تشدید میکند و ناراحتی شما را افزایش میدهد. مبتلایان به خشکی دهان باید هنگام بررسی راههای مراقبت از دهان و دندان، دهانشویههای بدون الکل را در نظر بگیرند.
بیماری لثه یک مشکل جزئی نیست و باید جدی گرفته شود. اگر به دنبال محافظت از دهان خود قبل از بروز بیماری لثه هستید، دهانشویهای را انتخاب کنید که دارای ترکیبات ضد پلاک، ضدباکتری، ضدمیکروبی و یا ضد التهاب لثه باشد. اگر دندانپزشکتان به شما بگوید که در معرض خطر ابتلا به التهاب لثه یا بیماری لثه هستید، احتمالاً دهانشویه قویتری با کلرهگزیدین تجویز میکند.
حساسیت دندان میتواند یک واقعیت ناخوشایند و ناراحتکننده باشد. بااینحال، دهانشویههایی وجود دارند که میتوانند به کاهش یا تسکین حساسیت دندان کمک کنند. اگر از حساسیت دندان رنج میبرید، به دنبال دهانشویه ای باشید که سیترات پتاسیم، نیترات پتاسیم، فسفات کلسیم، فلوراید قلع و/یا فلوراید سدیم را در ترکیبات فعال فهرست کند. سیترات پتاسیم و نیترات پتاسیم، عاج و اعصاب داخل دندان را بی حس میکنند. فسفات کلسیم، فلوراید سدیم و فلوراید قلع همگی باعث تقویت دندانها میشوند و از ورود مواد محرک به عاج در وهله اول جلوگیری میکنند.
اگر به دنبال یک نوع دهانشویه مناسب برای کل خانواده هستید، یا به دنبال دهانشویهای فقط برای کودکان هستید، حتماً به دنبال نوع بدون الکل باشید. بسیاری از انواع دهانشویه ها حاوی الکل هستند که اگر به طور تصادفی بلعیده شوند میتواند برای کودکان بسیار مضر باشد. کودکان در سنین زیر شش سال نباید از دهانشویه استفاده کنند، زیرا دندانهای آنها هنوز در حال شکلگیری است و در برابر فلوئوروزیس آسیبپذیر هستند، یک مشکل در درجه اول زیبایی که میتواند به بافت و رنگ دندانها آسیب برساند.
حتی اگر هیچ مشکل یا نگرانی در مورد سلامت دهان و دندان ندارید که باید به آن توجه کنید، مطمئناً ایده بدی نیست که از دهانشویه برای محافظت از دندانهای خود و جلوگیری از این مسائل استفاده کنید. به دنبال دهانشویههای حاوی فلوراید باشید که از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند و مینای دندان را تقویت میکند. استفاده از دهانشویه حاوی مواد ضد پلاک، ضدباکتری، ضدمیکروبی یا ضد لثه ایده خوبی است، زیرا میتواند به پیشگیری از بسیاری از مشکلات جدی دندانی مانند التهاب لثه و بیماری لثه کمک کند.
دهانشویهها را میتوان در سه نوع اصلی طبقهبندی کرد:
از آنجاکه اکثر آنها طیف وسیعی از مزایای مشترک را ارائه میدهند، طبقهبندیهای موجود در این مقاله به هدف اصلی آنها مربوط میشود.
هدف اصلی و مزایای افزوده دهانشویه هرچه که باشد، مکمل اقدامات بهداشت دهان و دندان هستند. باید یادآور شویم که در حال حاضر، هیچ دهانشویهای جایگزین اقدامات معمول بهداشت دهان و دندان نیست که باید بر اساس استفاده دو بار در روز از مسواک و خمیر دندان حاوی فلوراید همراه با نوعی تمیزکردن بین دندانها باشد. علاوه بر این، استفاده بیش از حد از دهانشویهها ممکن است اثرات مضری داشته باشد.
دهانشویههای حاوی کلرهگزیدین با غلظت 0.2 درصد، یکی از رایجترین آنتیسپتیکهای تجویز شده در مراقبتهای بهداشتی دهان و دندان هستند. آنها از دیرباز بهعنوان یک استاندارد طلایی در بین دهانشویههای ضدعفونیکننده خوراکی در نظر گرفته میشدند که روی باکتریها، هاگها و قارچها اثر میگذارند. مناسب ترین زمان استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین زمانی است که مسواک زدن سخت باشد. بهعنوانمثال، بلافاصله پس از جراحی دهان و قراردادن بخیه.
دهانشویههای کلرهگزیدین همچنین در مدیریت فوری زخمهای دهان و شرایط فرسایشی مخاطی برای جلوگیری از عفونت ثانویه که ممکن است بهبودی را به تأخیر بیندازد، و در مراقبت از دهان بیماران مبتلا به مشکلات یادگیری یا ناتوانی جسمی که قادر به رعایت بهداشت دهان و دندان کافی نیستند، استفاده میشود.
دهانشویههای حاوی 0.2 درصد کلرهگزیدین معمولاً برای استفاده در مقادیر 10 تا 15 میلیلیتری (اغلب در درب بطری دهانشویه اندازهگیری میشود) برای حدود 30 ثانیه، دو بار در روز، برای دوهفته تا یک ماه تجویز میشوند. بهتر است حداقل پنج دقیقه پس از مسواک زدن از آنها استفاده کنید.
پلاک یک بیوفیلم است که از باکتریهای کلونیزه تشکیل میشود. دهانشویههای مهارکننده پلاک شامل مواد فعال مختلفی هستند، از ضدمیکروبیها (مانند کلرید ستیل پیریدینیم) و عواملی برای جلوگیری از چسبیدن باکتریها به سطوح دندان تشکیل شده است. دهانشویههای مهارکننده پلاک بهعنوان مکملی برای روشهای معمول بهداشت دهان و دندان در نظر گرفته شدهاند. اگر بهعنوان تنها وسیله بهداشتی استفاده شود، اثرات مفید آنها محدود است. آنها معمولاً برای استفاده روتین توصیه میشوند، به طور ایدهآل دو بار در روز، پس از مسواک زدن کامل و تمیزکردن دقیق بین دندانها.
استفاده از دهانشویه مهارکننده پلاک بلافاصله پس از مسواک زدن ممکن است اثرات فلوراید موجود در خمیر دندان را کاهش دهد، اما اگر نیاز فوری بیمار بهجای پیشگیری از پوسیدگی، بهبود در کنترل پلاک باشد، این استفاده ممکن است مناسب باشد.
این دهانشویهها، بر خلاف دهانشویههای ضدعفونیکننده، بهویژه دهانشویههای کلرهگزیدین، برای استفاده مداوم و نه نسبتاً کوتاهمدت در نظر گرفته شدهاند. با توجه به اینکه مصرف بیش از حد الکل، بهویژه هنگامی که با سیگار مرتبط است، بهعنوان یک عامل خطر اصلی برای سرطان دهان شناخته میشود، ارتباط احتمالی بین استفاده طولانیمدت از دهانشویههای حاوی الکل و مهارکننده پلاک و سرطان دهان وجود دارد. دهانشویههای مهارکننده پلاک نسبت به دهانشویههای ضدعفونیکننده عوارض جانبی کمتری دارند.
از میان دهانشویههایی که دارای اثر پیشگیرانه اولیه هستند، بیشترین کاربرد را آنهایی دارند که حاوی فلوراید هستند تا از پوسیدگی دندان جلوگیری کرده و در برخی موارد به بهبود ضایعات اولیه پوسیدگی کمک کنند.
دهانشویه فلوراید ممکن است برای بیماران بالای هشت سال توصیه یا تجویز شود که در معرض خطر بیشتری برای ایجاد پوسیدگی دندان هستند. افرادی که در معرض خطر بالای پوسیدگی دندان قرار دارند شامل افرادی هستند که مصرف مکرر قند یا خشکی دهان دارند یا تحت درمان ارتودنسی هستند زیرا وجود یک دستگاه ثابت ممکن است توانایی حفظ بهداشت دهان و دندان را به خطر بیندازد. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد دهانشویه روزانه با فلوراید خطر پوسیدگی دندان را در طول درمان با بریسهای ثابت کاهش میدهد.
برخی از دهانشویهها ممکن است برای مدیریت شرایط خاص، مانند خشکی دهان که ممکن است اثر برخی داروها، رادیوتراپی یا بیماری خودایمنی باشد، در نظر گرفته شوند. درمان خشکی دهان به اولویت آن بستگی دارد. دهانشویهها همچنین ممکن است برای مدیریت حساسیت بیش از حد عاج مورداستفاده قرار گیرند. دهانشویههای حساس به عاج را نباید بدون مشورت با دندانپزشک به مدت طولانی استفاده کرد.
در نهایت، دهانشویههای سفیدکننده دندان به محصولاتی محبوب تبدیل شدهاند که بدون نسخه نیز عرضه میشوند. ماده فعال در این محصولات یا پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید است. اثر اصلی این دهانشویهها ممکن است سفیدکردن لکههای سطحی روی دندانها باشد، اما با سفیدکردن ساختار دندان که توسط سیستمهای بلیچینگ دندان به طور حرفهای تجویز میشود، متمایز است. مصرفکنندگان دهانشویههای سفیدکننده دندان باید از عوارض جانبی احتمالی از جمله حساسیت دندان و تحریک لثه آگاه باشند.